چرا می خوابیم؟

هنوز چیزهای زیادی در مورد هدف خواب ناشناخته است. اینکه چرا ما باید بخوابیم و در موقع خوابیدن چه اتفاقاتی رخ می‌دهد. و سوالاتی از این قبیل.

چرا می خوابیم می تواند جوابهای فراوانی داشته باشد. تا به امروز، دانشمندان دریافته‌اند که خواب از راه‌های مختلفی به بدن کمک می‌کند. و تاثیر شگرفی بر جسم و روح و روان انسان می‌گذارد.

چرا به خواب نیاز داریم؟

خواب به طور قابل توجهی بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد. اول اینکه، میزان خواب سالم برای قابلیت انعطاف مغز یا توانایی مغز، حیاتی است. اگر خیلی کم بخوابیم، قادر به پردازش آموخته‌هایمان در طول روز  نمی‌شویم و در آینده در به خاطر سپردن آن‌ها با مشکل بیشتری مواجه می‌گردیم. محققان همچنین بر این باورند که خواب ممکن است باعث حذف مواد زائد از سلول‌های مغز شود چیزی که به نظر می‌رسد زمانی که مغز بیدار است کارایی کمتری دارد.

خواب برای تمام بدن حیاتی و ضروری است. وقتی افراد به اندازه کافی نمی‌خوابند، خطرات سلامتی آنها افزایش یافته و علائم افسردگی، تشنج، فشار خون بالا و میگرن در آنها تشدید می‌گردد. در صورت وجود خواب کمتر، ایمنی به خطر افتاده و احتمال ابتلا به بیماری و عفونت نیز افزایش می‌یابد. خواب همچنین در متابولیسم نقش مهمی دارد به طوری که حتی یک شب کم خوابی می‌تواند یک حالت پیش دیابتی را در یک فرد سالم ایجاد کند.

حفاظت انرژی

برای حفظ انرژی ما به خواب نیاز داریم. خواب به ما این امکان را می‌دهد که با صرف بخشی از زمان خود برای عملکرد با متابولیسم پایین، نیازهای کالری خود را کاهش دهیم.

بدان معنا که میزان متابولیسم ما در طول شب کاهش می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که ۸ ساعت خواب در یک تشک خواب مناسب برای انسان می‌تواند باعث صرفه‌جویی روزانه ۳۵ درصدی انرژی در هنگام بیداری کامل شود.

تئوری حفظ انرژی در خواب، نشان دهنده این است که هدف اصلی خواب، کاهش مصرف انرژی فرد در ساعاتی از شبانه روز است.

ترمیم سلولی

نظریه دیگری به نام نظریه ترمیمی وجود دارد و اینطور بیان می‌شود که بدن برای بازیابی خود به خواب نیاز دارد. خواب به سلول‌ها اجازه ترمیم و رشد مجدد می‌دهد. این ویژگی توسط بسیاری از فرآیندهای مهمی که در طول خواب اتفاق می‌افتد پشتیبانی می‌شود، از جمله:

• ترمیم عضلات
• سنتز پروتئین
• رشد بافت
• ترشح هورمون

عملکرد مغز

نظریه انعطاف پذیری مغز می‌گوید خواب برای عملکرد مغز لازم و ضروری است. به طور خاص، به نورون‌ها یا سلول‌های عصبی شما اجازه می‌دهد تا سازماندهی مجدد کنند.

هنگامی که می‌خوابید، سیستم گلیمفاتیک (پاکسازی مواد زائد) مغز شما مواد زائد را از سیستم عصبی مرکزی پاک می‌کند. این ویژگی به حذف سمومی که مغز شما در طول روز جمع کرده، کمک می‌کند. حذف این سم‌ها به عملکرد مفید مغز بعد از بیداری کمک می‌نماید.

تحقیقات نشان می‌دهد که خواب با تبدیل خاطرات کوتاه‌مدت به خاطرات بلندمدت و همچنین با پاک کردن یا فراموش کردن اطلاعات غیر ضروری که در غیر این صورت ممکن است سیستم عصبی را به هم ریخته، به عملکرد حافظه کمک می‌نماید.

خواب بر کدام یک از جنبه های عملکرد مغز تأثیر گذار است؟

• یادگیری
• حافظه
• مهارت‌های حل مسئله
• خلاقیت
• تصمیم گیری
• تمرکز
• عاطفی

خواب برای سلامت عاطفی ضروری بوده و در طول خواب، فعالیت مغز در مناطقی که احساسات را تنظیم می‌کند افزایش یافته و در نتیجه از عملکرد سالم مغز و ثبات عاطفی حمایت می‌کند.

مناطقی از مغز که خواب در آنها باعث افزایش فعالیت می‌شود :

• آمیگدال
• جسم مخطط
• هیپوکامپ
• جزیره

قشر پیش پیشانی داخلی

چگونه خواب می‌تواند به تنظیم احساسات که در آمیگدال رخ می‌دهد، کمک کند؟. این قسمت از مغز که در لوب گیجگاهی قرار دارد، مسئول پاسخ ترس است. این چیزی است که واکنش شما را هنگام مواجهه با یک تهدید درک شده، مانند یک موقعیت استرس‌زا، کنترل می‌کند.

در صورتی که به اندازه کافی بخوابید، آمیگدال می‎تواند به روشی سازگارتر پاسخ دهد اما اگر دچار کمبود خواب شوید، آمیگدال به احتمال زیاد بیش از حد واکنش نشان داده و این برای سلامتی مخرب است.

تحقیقات نشان می‌دهد که خواب و سلامت روان در هم تنیده شده‌اند. از یک طرف، اختلالات خواب می‌تواند در شروع و پیشرفت مسائل مربوط به سلامت روان نقش داشته باشد، اما از طرف دیگر، مسائل مربوط به سلامت روان نیز می‌تواند به اختلالات خواب کمک نماید.

حفظ وزن

خواب با کنترل هورمون‌های گرسنگی بر وزن تأثیرگذار است. این هورمون‌ها عبارتند از گرلین که باعث افزایش اشتها شده و لپتین که باعث افزایش احساس سیری بعد از غذا می‌شود.

در طول خواب، گرلین کاهش یافته زیرا انرژی کمتری نسبت به زمانی که بیدار هستید مصرف می‌کنید.

با این حال، کمبود خواب باعث افزایش گرلین و سرکوب لپتین می‌گردد. این عدم تعادل شما را گرسنه تر کرده، و ممکن است خطر دریافت کالری بیشتر و افزایش وزن را به دنبال داشته باشد.

تحقیقات اخیر منبع معتبر نشان می‌دهد که محرومیت مزمن از خواب، حتی به اندازه پنج شب متوالی خواب کوتاه، ممکن است با افزایش خطر ابتلا به مواردی مانند: چاقی، سندرم متابولیک، دیابت نوع ۲ گردد.

مراحل خواب

هنگامی که به خواب می‌رویم، بدن ما یک چرخه خواب چهار مرحله‌ای را دنبال می‌کند . سه مرحله اول خواب با حرکات غیرسریع چشم (NREM) و مرحله آخر به خواب حرکت سریع چشم (REM) معروف است .

مرحله ۱ : NREM این مرحله اول انتقال بین بیداری و خواب را مشخص می‌کند و شامل خواب سبک است. ماهیچه‌ها شل شده و ضربان قلب، تنفس و حرکات چشم شروع به کند شدن می‌گردند، مانند امواج مغزی که در هنگام بیداری فعال‌تر هستند. مرحله اول معمولاً چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد.

مرحله ۲ : NREM در مرحله دوم خواب که عمیق تر از اولی است، ضربان قلب و ضربان تنفس شما کمتر شده و ماهیچه‌ها آرام تر می‌گردند. حرکات چشم متوقف شده و دمای بدن کاهش می‌یابد. به غیر از لحظات کوتاه فعالیت الکتریکی با فرکانس بالاتر، امواج مغزی نیز کندتر می‌شود مرحله دوم معمولا طولانی ترین مرحله از چهار مرحله خواب است.

مرحله ۳ :NREM این مرحله نقش مهمی در ایجاد احساس شادابی و هوشیاری در روز بعد را دارد. ضربان قلب، تنفس و فعالیت امواج مغزی همگی به پایین ترین حد خود رسیده و سیستم ماهیچه ها، عملکردی در نهایت آرامی را دارا می‌باشند. این مرحله در ابتدا طولانی بوده و در طول شب کاهش می‌یابد.

REM:   اولین مرحله REM حدود ۹۰ دقیقه پس از به خواب رفتن رخ می‌دهد. در این قسمت از خواب، چشم‌ها به سرعت در زیر پلک‌ها به جلو و عقب حرکت می‌کند. تعداد تنفس، ضربان قلب و فشار خون شروع به افزایش نموده و رویا دیدن معمولاً در طول این مرحله از خواب اتفاق می‌افتد، و دست‌ها و پاها حالت فلج مانند پیدا می‌کنند اعتقاد بر این است که این کار به منظور جلوگیری از عمل فیزیکی به رویاها می‌باشد. مدت زمان هر چرخه خواب REM با پیشرفت شب افزایش می‌یابد. بر اساس مطالعات متعدد، خواب REM  را با تثبیت حافظه مرتبط دانسته‌اند، طبق تحقیقات به عمل آمده مدت زمان مرحله REM با افزایش سن کاهش یافته و باعث می‌شود زمان بیشتری را در مراحل NREM بگذرانید.

این چهار مرحله به صورت دوره‌ای در طول شب تکرار می‌گردد تا زمانی که از خواب بیدار شوید. برای اکثر افراد، مدت زمان هر چرخه حدود 90 تا ۱۲۰ دقیقه طول می‌کشد.لازم به ذکر است که خواب NREM حدود ۷۵ تا ۸۰ درصد از هر چرخه را تشکیل می‌دهد. همچنین ممکن است در طول شب برای مدت کوتاهی از خواب بیدار شوید اما روز بعد آن قسمت را به یاد نیاورید. این قسمت‌ها به مراحل “W” معروف هستند.

چقدر به خواب نیاز دارم؟

نیازهای خواب ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. اما بیشتر بزرگسالان باید هفت ساعت یا بیشتر در شبانه روز بخوابند. طبق تحقیقات انجام شده هر فرد بالغی باید حدود ۸ یا ۹ ساعت بخوابد و این نیاز در کودکان افزایش می‌یابد.

نوزادان ۱۴ تا ۱۷ ساعت (نیمه در طول چرت زدن)

کودکان نوپا ۱ ساله در حدود تا ۱۴ ساعت (۲ تا ۳ ساعت در طول چرت زدن)

کودکان ۲ تا ۵ سالگی 10 تا ۱۳ ساعت

کودکان ۶ تا ۱۲ ساله در حدود ۹ تا ۱۲ ساعت

نوجوانان ۸ تا ۱۰ ساعت

بزرگسالان ۷ تا ۹ ساعت